Thạch cao có nhàm chán trong thiết kế kiến trúc vách – tường – trần hay không?

Định kiến về sự đơn điệu từ các thiết kế phổ thông trước đây

Nhận định thạch cao là vật liệu nhàm chán thường xuất phát từ việc quan sát các công trình cũ, nơi vật liệu này chưa được khai thác hết tiềm năng.

• Sự hạn chế trong khai thác: Trong nhiều công trình dân dụng và văn phòng phổ thông, thạch cao thường được sử dụng đơn giản nhất là làm trần phẳng hoặc vách ngăn thẳng đứng. Mục đích chính khi đó là che giấu hệ thống kỹ thuật (dây điện, ống điều hòa) và phân chia không gian cơ bản, không chú trọng đến yếu tố tạo hình nghệ thuật.

• Nhu cầu thẩm mỹ chưa cao: Khi nhu cầu thiết kế nội thất chưa được nâng tầm, việc sử dụng thạch cao chỉ dừng lại ở tính năng cơ bản, dẫn đến sự lặp lại về mặt hình thức. Chính sự lặp lại này, chứ không phải bản chất của vật liệu, tạo nên ấn tượng về sự đơn điệu cho người sử dụng.

• Thạch cao không giới hạn: Điều quan trọng cần khẳng định là sự đơn điệu nằm ở ý tưởng thiết kế và kỹ thuật thi công, chứ không phải là hạn chế bẩm sinh của tấm thạch cao. Thạch cao là một vật liệu nền có khả năng biến hóa cực kỳ cao.

Sự phát triển của công nghệ và kỹ thuật tạo hình

Ngày nay, với sự tiến bộ của công nghệ vật liệu và kỹ thuật xây dựng, thạch cao đã trở thành một công cụ sáng tạo mạnh mẽ cho kiến trúc sư.

• Khả năng uốn cong và tạo khối: Tấm thạch cao hiện đại, đặc biệt là các loại tấm mỏng hoặc tấm dẻo, có khả năng uốn cong linh hoạt để tạo ra các đường cong mềm mại, trần uốn lượn hoặc các góc bo tròn thay vì các góc $90^\circ$ cứng nhắc. Kỹ thuật này mở ra cánh cửa cho phong cách thiết kế hữu cơ và hiện đại.

• Giải pháp dựng hình 3D phức tạp Thạch cao được ứng dụng để dựng các khối trang trí nổi hoặc âm, chẳng hạn như:

  • Hốc trang trí (niche) trên tường để đặt tượng, đồ lưu niệm.

  • Hệ thống giá đỡ TV âm tường hoặc kệ sách tích hợp một cách liền mạch vào vách.

  • Trần nghệ thuật với nhiều cấp độ giật cấp sâu và phức tạp, tạo cảm giác về chiều sâu và thị giác ấn tượng.

• Tích hợp ánh sáng và hiệu ứng: Sự kết hợp giữa thạch cao và ánh sáng nhân tạo đã tạo nên những hiệu ứng ấn tượng. Việc bố trí đèn hắt (cove lighting), đèn LED âm trần theo các đường nét kiến trúc giúp thạch cao không chỉ là bề mặt mà còn là nguồn phát sáng tinh tế, làm nổi bật kết cấu và tạo không gian có chiều sâu, thu hút

Kết hợp thạch cao với vật liệu khác để tăng tính độc đáo và sang trọng

Giá trị thẩm mỹ của thạch cao được nâng lên đáng kể khi nó không đứng một mình mà được phối hợp hài hòa với các vật liệu khác.

• Tạo điểm nhấn vật liệu đối lập: Thạch cao thường được dùng làm nền trung tính để làm nổi bật các vật liệu có kết cấu hoặc màu sắc mạnh hơn, ví dụ:

  • Kết hợp với lam gỗ, veneer gỗ để tạo cảm giác ấm cúng, sang trọng cho mảng tường TV.

  • Đi kèm với đá tự nhiên/nhân tạo tại khu vực bếp hoặc quầy bar.

  • Sử dụng thép không gỉ (inox) hoặc các chi tiết kim loại trang trí để tạo đường viền hiện đại, bắt mắt.

• Ứng dụng vật liệu hoàn thiện: Bề mặt thạch cao có thể dễ dàng được phủ bởi nhiều vật liệu khác để tăng cá tính:

  • Giấy dán tường/Decal với họa tiết đa dạng.

  • Phào chỉ Polyurethane để tạo phong cách cổ điển, tân cổ điển.

  • Sơn hiệu ứng đặc biệt (sơn nhung, sơn ánh kim, sơn giả bê tông) để tạo kết cấu bề mặt độc đáo.